Tiêu đề: Đọc thơ Trần Dạ Từ Tue Sep 24, 2013 1:45 am
Đọc thơ Trần Dạ Từ
Thi sĩ, nhà báo. Tên thật là Lê Hà Vĩnh. Chồng nữ sĩ Nhã Ca. Sinh năm 1940 tại Hải Dương, Bắc Việt. Di cư vào Nam năm 1954. Đầu thập niên 1960 cộng tác với Nguyên Sa làm tờ Gió Mới. Sau 1975 bị Cộng Sản giam cầm nhiều năm. Dưới sự bảo trợ đặc biệt của chính phủ Thụy Điển, đã cùng với gia đình sang Thụy Điển sinh sống năm 1988, đến năm 1992 sang quận Cam, Hoa Kỳ. Cùng với Nhã Ca, ông xuất bản tờ Việt Báo.
Trần Dạ Từ
Trần Dạ Từ trước hết là một nhà thơ. Ông nổi tiếng với tập “Thuở Làm Thơ Yêu Em”. Ngoài ra ông còn là người tham dự tích cực vào các sinh hoạt văn nghệ của Miền Nam trước đây. Theo lời kể, ông là người đầu tiên đưa báo xuống đường phố Sài Gòn khi tự mình ôm xấp báo đi bán dạo. Ông làm báo, làm phát thanh (đài Sài Gòn và đài Tiếng Nói Tự Do). Khánh Ly kể lại: Mùa hè 1959, ông Mặc Thu, “xếp” chương trình Tiếng Thơ, Đài Phát Thanh Sài Gòn, trịnh trọng bảo một anh nhóc tì, “Thi sĩ coi cháu Mai tập bài này, điệu ru con miền Bắc”. Tức cười, năm ấy tôi 14 tuổi. Thi sĩ bất quá chỉ hơn tôi dăm ba tuổi. Hai anh em cùng dân bà cả đọi, đi xin ngâm thơ để kiếm cơm. Theo lời Du Tử Lê, Trần Dạ Từ còn là người đứng đằng sau những khởi động văn học nghệ thuật ở Miền Nam. Qua trên dưới ba chục nhật báo của miền Nam Việt Nam, 20 năm mà, Lê Hà Vĩnh tức Trần Dạ Từ đóng vai tổ chức ban biên tập, cắt đặt bằng hữu ông vào những vai trò, chức vụ có tính vận hành, quyết định. Nhưng, tuyệt nhiên, độc giả không hề thấy dù chỉ thấp thoáng bóng dáng hay tên tuổi của thi sĩ trên “manchette” báo. Ông cũng là người khởi xướng phong trào hát cộng đồng trên đài phát thanh.
Du Tử Lê viết: Số là thời gian đó, nhà thơ Trần Dạ Từ đang làm cố vấn cho nhà văn Huy Quang/Vũ Đức Vinh, tổng giám đốc Hệ Thống Truyền Thanh Việt Nam. Nhiệm vụ của ông là cung ứng những chương trình phát thanh đặc biệt theo yêu cầu của nhà văn Huy Quang, hoặc góp ý với ông tổng giám đốc, trong những vấn đề thuộc lãnh vực chuyên môn. Ở cương vị này, Trần Dạ Từ đã thực hiện được một chương trình “mẫu”, gọi là “chương trình hát cộng đồng,” thu ngay tại đài Saigon, với hàng chục ca viên một lúc.
Nhã Ca & Trần Dạ Từ
Quả là Trần Dạ Từ đã hoạt động và đóng góp trên nhiều lãnh vực. Sau 1975, ông bị bắt đi cải tạo tới 12 năm.
Nói về Trần Dạ Từ, chúng ta có nhiều điều để nói. Nhưng trước hết phải kể ông là nhà thơ được mọi người yêu mến.
Thơ Trần Dạ Từ
Thơ cũ của nàng
Người đi qua đời tôi Trong những chiều đông sầu Mưa mù lên mấy vai Gió mù lên mấy trời Mây mù lên mấy biển
Người đi qua đời tôi Hồn lưng mùa rét mướt Đường bay đầy lá mùa Vàng xưa đầy dấu chân Lòng vắng như ngày tháng Đen tối vùng lãng quên
Người đi qua đời tôi Chiều ầm vang tiếng sóng Bàn tay mềm khói sương Tiếng hát nào hơ nóng
Người đi qua đời tôi Nghe những lời linh hồn Phi lao dài tiếng ru Êm ái lòng hối tiếc Trên lối về nghĩa trang Trong mộ phần tối đen
Người đi qua đời tôi Không nhớ gì sao người Em đi qua đời anh Không nhớ gì sao em
Nụ hôn đầu
Lần đầu ta ghé môi hôn Những con ve nhỏ hết hồn kêu vang Vườn xanh, cỏ biếc, trưa vàng Nghìn cây phượng vỹ huy hoàng trổ bông. Trên môi ta, vạn đóa hồng Hôn em trời đất một lòng chứa chan Tiếng cười đâu đó ròn tan Nụ hôn ngày ấy miên man một đời Hôm nay chợt nhớ thương người Tiếng ve mùa cũ rụng rời vai anh Trưa vàng, cỏ biếc, vườn xanh Môi ai chín đỏ đầu cành phượng xưa. (Trích Thủa Làm Thơ Yêu Em)
Dạ khúc Một, hai ba
1 Khi buổi chiều rụng xuống, lũ cột đèn đứng lên Con phố này nỗi đau buồn bật sáng Làm sao anh không thể nhớ em ngày tóc chẻ đôi Mùa đông dài, tiếng guốc nhỏ, Khua mãi vào vô thức Làm sao anh không thể nhớ em Dù chỉ một lần Đã đi qua đây không nhìn ai Và gọi tên anh Đêm rũ rượi bài hát buồn, cánh tay Rồi nước mắt
2 Một vòng hoa trôi tới chân anh Với con mắt trên lầu cao lén ngó Khi hạnh phúc vỡ tan như bóng đèn Giơ tay lên, che mắt nhìn Quá khứ Một vòng hoa trùm lấy thân anh Bàn ghế thoi thóp thở Hai người bên cạnh, những người xung quanh Thoi thóp nhớ. Một vòng hoa đặt xuống đời anh Rồi cỏ mọc lên không nói gì Không nói gì, không, không còn thiết nói gì Cả bài thơ, cả tuổi thơ này nữa Người ca sĩ già ôm chiếc máy phóng thanh (vòng hoa trôi tới vòng hoa trùm lấy và vòng hoa đặt xuống) Ôi tiếng nào ru anh vào giấc ngủ em Bài ca ấy hay vòng hoa phúng viếng.
3 Anh đi qua đó lần thứ hai Giấc mơ quen tựa bàn tay bỏ thõng Hai dãy lầu cao chiếc bóng lẻ loi Dấu vết em không còn lại chút gì Như đời sống Đi qua đó lần thứ hai Này Người đàn bà đứng trên bao lơn nhìn xuống kia Nhớ tôi không Một cái đầu to hai cánh tay dài
Và những cơn bão vọng
(Trích Thủa Làm Thơ Yêu Em)
NGUYỄN & BẠN HỮU
Người Đi Qua Đời Tôi - Phạm Đình Chương
THÁI THANH
Nói về Trần Dạ Từ thì thời điểm trước năm 1975 ông không phải là một nhà thơ quá nổi bật trên văn đàn. Ông đóng góp hai thi phẩm, một cho bắt đầu, một cho trưởng thành. Bắt đầu là tình khúc tuổi mới lớn "Thưở làm thơ yêu em", và kết thúc cho cuộc chiến "Tỏ tình trong đêm".
Trần Dạ Từ chỉ thật sự đóng góp quan trọng trong giai đoạn sau 1975, khi ông ở tù cải tạo 12 năm, ông cho ra đời hàng loạt bài thơ, nổi tiếng nhất là "Hòn đá làm ra lửa" dài hơn 4000 câu.
Khi chuyển sang sống hải ngoại, thơ ông trở nên mờ nhạt hẳn.
Trên phương diện thời đại trước năm 1975, thơ ông không sáng tạo mạnh mẽ như Thanh Tâm Tuyền, cũng không mênh mông một cõi lạ như Bùi Giáng, không nhạc điệu như Cung Trầm Tưởng, không sâu sắc như Du Tử Lê. Nhưng, đổi lại, thơ Trần Dạ Từ đánh mạnh vào tâm hồn người đọc. Thơ ông dễ chan hòa cảm xúc khi người ta đọc nó. Nhất là tập thơ "Tỏ tình trong đêm", người ta thấy màu sắc u ám, một cõi chết hiện về trong tình yêu, yêu như giấc chiêm bao, yêu như sự xa vời, yêu là tận cùng cõi sống. Đành rằng tài năng của ông không đa dạng đặc sắc như nhiều nhà thơ đương thời, nhưng phải thừa nhận rằng, trong chừng mực nào đó, thơ Trần Dạ Từ có nét riêng. Riêng như cái tên đầy ma mị của mình, giã từ trong đêm.
Thái Thanh trong lần trả lời phỏng vấn Thụy Khuê trên đài RFI, có kể, ngày đó Phạm Đình Chương và Trần Dạ Từ chơi với nhau rất thân. Có lẽ vì thân, nên Phạm Đình Chương dễ cảm thông và đồng cảm với thơ của Trần Dạ Từ. Nhất là những năm đau khổ trong tình cảm khi ông li dị vợ Khánh Ngọc. Phạm Đình Chương đã cảm thấy nỗi đau của nhà thơ chính là tiếng lòng của mình qua bài thơ:
THƠ CŨ CỦA NÀNG
Người đi qua đời tôi Trong những chiều đông sầu Mưa mù lên mấy vai Gió mù lên mấy trời Mây mù lên mấy biển
Người đi qua đời tôi Hồn lưng mùa rét mướt Đường bay đầy lá mùa Vàng xưa đầy dấu chân Lòng vắng như ngày tháng Đen tối vùng lãng quên
Người đi qua đời tôi Chiều ầm vang tiếng sóng Bàn tay mềm khói sương Tiếng hát nào hơ nóng
Người đi qua đời tôi Nghe những lời linh hồn Phi lao dài tiếng ru Êm ái lòng hối tiếc Trên lối về nghĩa trang Trong mộ phần tối đen
Người đi qua đời tôi Không nhớ gì sao người Em đi qua đời anh Không nhớ gì sao em
Ông phổ thơ nó và làm cho cả bài thơ lẫn tác giả nổi tiếng. Trường hợp này cũng giống như Phạm Duy và Phạm Thiên Thư, Phạm Duy và Nguyễn Tất Nhiên. Hiển nhiên, trên phạm vi bài thơ, đây khó lòng là một bài thơ hay. Chuyện cũng bình thường, vì phần lớn thơ phổ nhạc là những bài thơ rất dở, cá biệt có đôi lúc là thơ hay. Vì, bản thân bài thơ lẫn tác giả không thể làm cho nó nổi tiếng, thuyết phục giới phê bình nghệ thuật thì phải nhờ đến nhạc thì nó mới có sức sống. Nên, tôi gọi nó dở là vậy.
Trong thế hệ nhạc sỹ đương thời, người có tài phổ thơ chỉ vài ba, nổi bật là Phạm Duy và Phạm Đình Chương. Hai ông đã làm một điều mà hầu như ít nhạc sĩ nào làm được. Đó là khi phổ nhạc, người ta đọc lại bài thơ đều bị ảnh hưởng bởi nét nhạc của hai ông.
Bài thơ Thơ cũ của nàng là ví dụ cho điều đó. Bất kỳ ai đọc lại bài thơ đều vang trong đầu giai điệu Người đi qua đời tôi. Với nét nhạc mệt mỏi, khắc khoải, Người đi qua đời tôi đã trở thành một bản nhạc tình bất diệt, nó nổi tiếng như người em hoài thai cùng thời đại Nửa hồn thương đau. Hai bài nhạc tiêu biểu nhất cho Phạm Đình Chương khi ông chuyển tâm trạng sáng tác từ vui vẻ trong Sáng rừng, Tiếng dân chày, Hội trùng dương v.v. sang màu sắc u ám, đau khổ.
Và, Thái Thanh có lần tâm sự "Không biết có phải tôi là em của anh Chương không, mà tất cả bài nhạc của ông tôi đều yêu hết cả". Quả vậy, Người đi qua đời tôi chỉ có Thái Thanh mới lột tả hết tâm trạng của nó.
P-C Khách viếng thăm
Tiêu đề: Nhạc: Thuở Làm Thơ Yêu Em & Nụ Hôn Đầu - Thơ Trần Dạ Từ Wed Oct 02, 2013 3:18 pm
Thuở Làm Thơ Yêu Em - Nhạc Võ Tá Hân - Thơ Trần Dạ Từ - Ca sĩ Khắc Dũng
Nụ Hôn Đầu - Quỳnh Giao - Nhạc Phạm Duy - Thơ Trần Dạ Từ
.
thanhdo Khách viếng thăm
Tiêu đề: Re: Đọc thơ Trần Dạ Từ Sun Aug 03, 2014 8:05 pm
NGƯỜI ĐI QUA ĐỜI TÔI Thơ Trần Dạ Từ Nhạc Phạm Đình Chương
BÀI KỶ NIỆM thơ Trần Dạ Từ nhạc Trần Viết Tân
Tôi nhớ người thôi hết mùa xuân Đường đi nghe mắt đã âm thầm Chân buồn lên đống đôi chiều nắng Mang lá xanh còng gây tiếc thương
Thủa ấy tôi về ngang đất cũ Ngày thơ ngây cũng đẹp như hồn Người đi trên những con đường đó Lòng cũng lên mùi cỏ mới thơm
Em áo còn bay nhiều ước hẹn Giấc mơ đời ngọt ví bâng khuâng Nắm tay dài mãi niềm lưu luyến Chân chậm dường như đến ngại ngần
Tôi gửi đời tôi trong tóc ấy Ôm người chưa chắc nổi vòng lưng Chiếc hôn đầu chết trên vầng trán Môi đã nghìn năm biết tủi hờn
Tôi nhớ người thôi hết đời tôi Đường đi không kết nổi câu cười Buồn hoang đến nửa thời thơ dại Trong những chiều ai mang áo phơi
Trang Chính 
Portal 
Gallery 
Tìm kiếm 
Đăng ký 
Đăng Nhập 
Thu Apr 04, 2024 12:38 am by 
Calendar
Tiêu đề: Đọc thơ Trần Dạ Từ 
