NHViet
Posts : 595 Join date : 23/08/2012
| Tiêu đề: ĐÊM QUA LÀ CÁI ĐÊM GÌ? Wed Dec 12, 2012 9:22 pm | |
| ĐÊM QUA LÀ CÁI ĐÊM GÌ? MỘT CÂU HỎI TRONG TÁC PHẪM BÍCH CÂU KỲ NGỘ
Bs. Hồ Đắc Duy
Bích Câu Kỳ Ngộ là một áng thơ tuyệt tác trong kho tàng văn học Việt Nam.
Bích Câu Kỳ Ngộ thuộc thể thơ lục bát, là một tác phẩm lớn có giá trị văn chương, nghệ thuật thuộc vào hàng kiệt tác qúi hiếm, tác giả là ai? có phải là do nhà sư họ Bùi trù trì chùa An Quốc chép lại? Chuyện kể về chàng Tú Uyên là một thư sinh ở vào đời Lê Thánh Tôn. Cha mẹ đều mất sớm. Tú Uyên dựng nhà học giữa hồ Bích Câu. Một hôm nhân đi hội chùa Ngọc Hồ, Tú Uyên lượm được một bài thơ bảo có tiên nữ xuống xem hội. Tú Uyên thấy có một cô gái đẹp từ chùa bước ra. Chàng bèn theo tán chuyện ướm tình, đến Quảng Văn Đình trước cửa Nam thành Thăng Long, thì nàng biến mất.
Uyên cố tìm hỏi mà không ra tông tích. Chàng trở nên buồn rầu ốm nặng. May có bạn, họ Hà, khuyên can, cho nên chàng gượng đi cầu mộng ở đền Bạch Mã tại phố Hàng Bạc. Thần báo ngày mai hãy đợi ở bên cầu Đông trên sông Tô Lịch sẽ gặp.
Chàng theo đúng như lời, Tú Uyên gặp một ông già tay cầm một bức họa từ xa bước lại. Người trong tranh là nàng mỹ nữ mình gặp hôm kia. Mua tranh về Tú Uyên hàng ngày ngắm nghía chuyện trò. Đến bữa, dọn bát đũa mời ăn như người thật. Bổng một hôm, người trong tranh dường như mỉm cười.
Một hôm Uyên từ trường về, thấy có cơm nước sẵn sàng, mà toàn những cao lương mỹ vị. Sau đó hôm nào cũng vậy, chàng nghi rằng đã có người tiên đến giúp mình, cho nên tìm cách gặp mặt. Một ngày kia, chàng giả đò đi học, nửa đường quay trở về rình ngoài phên, quả nhiên chàng thấy có mỹ nhân trong tranh bước ra. Chàng liền đẩy cửa chạy vào. Mỹ nữ đành không tránh nữa. Nàng tự nhận là tiên nữ Hà Giáng. Vốn có duyên cùng chàng.
Sau đêm động phòng hoa chúc. Vợ chồng bèn xướng họa sáu mươi vần để ghi riêng đầu đuôi câu chuyện tình.
Tú Uyên dần dần sinh ra nghiện rượu, tình vợ chồng nghe như đã nhạt mùi ân ái. Đã không nghe lời vợ khuyên can, chàng thường lại còn đánh đập nàng. Giáng Kiều bỏ nhà trở về cõi tiên. Lúc tỉnh rượu, chàng biết lỗi tại mình, cố đi tìm vợ mà không thấy nữa. Luyến tiếc, sinh ra sầu não đau ốm.
Tú Uyên toan tự vẫn thì đúng vào lúc đó Giáng Kiều lại hiện ra. Chàng bèn từ tạ, xin nối lại duyên xưa.
Ngoài những bài phê bình văn học của nhiều học giả từ xưa cho đến bây giờ thường chỉ chú tâm quan sát cách kết cấu bố cục của tác phẫm, tâm lý nhân vật, tư tưởng Phật giáo và triết lý lão giáo thoát tục, văn chương với những câu thơ bóng bẩy chải chuốc cực kỳ điêu luyện, với những cảm xúc sâu sắc tinh tế của tác giả.
Ỡ đây chúng tôi lại nhìn tác phẫm và các nhân vật như Giáng Kiều là một phụ nữ đảm đang nội trợ, gợi cảm và Tú Uyên là môt nghệ sĩ tài hoa nhưng lại là một người đàn ông đam mê sắc dục và nghiện rượu mà Tú Uyên đã từng tuyên bố:
Trăm năm thân ấy ra gì Nay còn son trẻ ta thì cứ say Giải sầu ba chén làm khuây Mua vui một bát...
Dưới khía cạnh liên quan đến đời sống thực của một con người bao gồm tình yêu, nỗi nhớ nhung, mong đợi và đời sống về tình dục, chúng ta thử xem trong tác phẫm Bích Câu Kỳ Ngộ tác giả đã nêu vấn đề đó ra sao? nó có khác gì với Nguyễn Du qua lời Tú bà dạy nàng Kiều:
Này con thuộc lấy nằm lòng Vành ngoài bảy chữ, vành trong tám nghề
Hay như Nguyễn Gia Thiều:
Khi ấp mận ôm đào gác nguyệt Lúc cười sương cợt tuyết đền phong
Cái cách mô tả Giáng Kiều trong Bích Câu Kỳ Ngộ hoàn toàn khác hẵn với cung cách của Nguyễn Gia Thiều và Nguyễn Du khi giới thiệu nàng cung nữ hay nàng Kiều:
Bóng hoa cốt giễu bóng người Dầy dầy da tuyết trắng ngời, thích sao! Ba canh ngược thấu nguồn đào Gió Chằm Nhất Dạ thổi tiêu lót phàm
Rõ ràng tác giả rất cố ý khi dùng chữ thích sao trong câu thơ để xác định cái cảm nhận của mình trước cái sắc đẹp gợi tình của Giáng Kiều và cái điển tích Chằm Nhật dạ đã gợi lên trong trí tưởng người đọc một bức tranh mà trong Lĩnh Nam Chích Quái mô tả cảnh công chúa Tiên Dung và Chữ Đồng Tữ hai người trần truồng không một mảnh vải che thân, cảnh ấy còn trữ tình và khêu gợi hơn cả ông Adam và bà Eve trong vườn địa đàng.
Không như Cung Oán Ngâm Khúc nàng cung nữ hồi tưởng lại giây phút thất thân với hoàng đế: Cái đêm hôm ấy đêm gì Bóng dương lồng bóng đồ mi trập trùng
mà ở đây Giáng Kiều và Tú Uyên cùng đem câu chuyện vừa mới xảy ra, còn nóng hổi, còn vương mùi vị ái ân nồng nàn đêm qua để nói với nhau, trong nghệ thuật sống và trong tình dục học thì đó là là một cách trao đổi rất cần thiết để giúp nhau đạt đến hạnh phúc trong cuộc sống chăn gối, bởi vì có những cặp sống với nhau đến mãn đời vẫn không biết người hôn phối có đạt được cái rung cảm của thân xác hay không, qua cái nhìn và mô tả hành động này mới thấy hết được sự sâu sắc, và tư tưởng cấp tiến trong quan niệm tình dục vốn rất tối kỵ ở thời điễm đó.
Đêm qua là cái đêm gì? Chúa xuân hé cửa màn the động phòng Cầu ô đã bắt ngang song Mảnh gương trắng bạ xế trông mày ngài
Trong đời sống lứa đôi thì bức tranh của Giáng Kiều và Tú Uyên quả thật là đáng được nhiều người noi theo không chỉ là tâm đầu ý hợp mà cả cái say mê hưỡng lạc thú vui nhục dục họ cũng đồng điệu.
Đũa ngà chén ngọc lạ lùng ai hay. Rượu kèo chén cạn lại đầy, Giọng thanh khúc hát khi chầy khi mau Mặt cười hoa nở kề nhau Vẻ trong huyền ảo ai hầu đoán ra? Nhạc du dương khách la đà Nhịp giày quay múa, nhìn mà say mê?
Tiệc riêng trên nệm cùng ngồi kề nhau Vui đùa trong khói trầm bay, Nồng nàn luyến ngọc, thày lay ghẹo vàng. Lòng càng đắm, hứng càng cao, Nồng nàn sắc dục, ngọt ngào tình yêu
Một cảm xúc về tình dục trong cuộc giao hoan mà giường chiếu nệm màn khăn gối được sửa soạn thật tỉ mỉ không thua gì một bài giáo khoa trong nghệ thuật chăn gối dưới ngọn bút của tác giả đã trở nên thần thánh hóa và thi vị.
Dời đèn, rũ bức màn thêu Lò nghê thêm xạ, thêm khêu gợi tình Cầm đôi tay ngọc trắng xinh Vui vào trướng gấm thêu hình năm hoa Thân mềm yểu điệu thật là Gió tình đẩy động, thổi đà xiêu xiêu Thẹn thùng cúi mặt yêu kiều Ánh hồng ửng má, áo điều lìa tay Ngọc ngà trong trắng nào tày Nhà vàng, giường báu, thân này xứng nên Mấy đời sánh mặt người tiên Vóc này đâu thấy ở miền trần ai.
Và trận mây mưa đạt đến đỉnh cao của sự hoan lạc khi trầm lúc bổng khi nhặt lúc khoan theo nhịp đập của con tim ân ái, ở đây tác giả chỉ cần dùng một chữ mồ hôi không thôi cũng đủ cho người đọc liên tưởng những gì đã xãy ra trong cơn cực khoái của con người
Nệm canh sóng hứng vỗ xê Gió xuân thổi dập màn the phập phồng Tóc mây trâm lỏng buông tung Nét son, lớp phấn ướt cùng mồ hôi Nói sao được chuyện trong chăn Thú vui trên gối, tâm thần biết thôi
Và cuộc mây mưa hứa hẹn mãi mãi suốt đời:
Suốt đời sẽ náo phòng khuê Cùng nhau sẽ lấy cầm thi vui vầy.
Và câu hỏi " Đêm qua là cái đêm gì ? " đã được trả lời như sau:
Trong giường còn mảng mưa mây, Ngoài song thơ lặn, trời tây còn hồng Vẫn còn trằn trọc phòng trong Miệt mài vui cuộc tình chung chưa tàn Mỏng manh mảnh áo dính thân Đầu mày cuối mắt nhìn gần mà no! Thang lan mát mẻ thơm tho Phấn giồi, chấm điểm, son tô, hương lồng Chuyện đêm qua những thẹn thùng Càng tăng vụ mới, càng nồng đẹp xưa
Nếu đem so sánh với các tình tiết kiểu như thế này với một vài tác phẫm khác như Nhị Độ Mai hay Phạm Công Cúc Hoa thì Bích Câu Kỳ Ngộ vượt xa rất nhiều trong lãnh vực cấm kị này.
Riêng về khía cạnh tình dục được mô tả, nhắc nhở đến trong tác phẫm Bích Câu Kỳ Ngộ thì đây có thể xem như một bài học căn bản để giữ gìn hạnh phúc trong đời sống vợ chồng.
Bs. Hồ Đắc Duy
| |
|